Rodzina Drozdowskich

Została przywieziona, nakarmiona, już zaakceptowana przez mamę. Znaczy, pogodzona z sytuacją, że kilka dni jakoś się uda, jakoś tam będzie. Tymczasem okazało się, że ta rodzina dziewczynki już na kilka dni, za kilka dni podobno już została wywieziona z… oni się zgłosili czy zabrali ich. To już tego już dokładnie nie wiem. W każdym razie po kilku dniach już była str… już stracony absolutny kontakt był z tą rodziną. Zginęli. Rozstrzelani. Dla nas to była niesamowita sytuacja, dla rodziców. Co zrobić? Bo przecież już ona nie wróci do tych rodziców. Trzeba było tak zorganizować dom i pogodzić się z sytuacją, że ta dziewczynka zostanie u nas. I została.

Pewnego dnia przez ogród widzimy, idą milicja z opaskami biało-czerwonymi i dwóch cywilnych. Może w sumie pięć osób. Idą prosto do nas. Ale rodzice świadomi byli niebezpieczeństwa, że to mogą po Teresę chyba przyjść, bo były obwieszczenia wcześniej, obwieszczenia, że kto wie o dziecku żydowskim, należy zgłaszać. I jeszcze tam jakieś nagrody obiecywali w tych obwieszczeniach. Więc rodzice uważali, że to ich nie dotyczy, że dziecka nie oddadzą, że nagrody żadnej nie potrzebują i mowy nie ma, żeby, żeby Teresę mogli zabrać. Tymczasem oni weszli i Teresa jakby czuła… chciała… wzięła wiadro i niby po wodę, nawet w domu tam nie było kranu, nie było wodociągu, znaczy urządzeń. Oni nie puścili Teresy. Zagrodził drogę i mówi: „Proszę teraz nie wychodzić”. No to już wiadomo było, że to coś będzie bardzo, bardzo niedobrego. Wyjaśnili sprawę, że to Teresa to jest dziecko żydowskie, że: „Zostało przez was uratowane, to, to się chwali, ale będzie pan ponosił dużą karę, za to, że pan nie, obwieszczenia już są od jakiegoś tam czasu a pan tego dziecka nie zgłosił”.

Jaką była dziewczynką? Przede wszystkim była śliczną dziewczyną, bardzo urodziwą. Miała ciemne włosy, falujące. Była bardzo taktowną, była bardzo wrażliwą. Ona opowiadała, że już jak tak się Niemcy trzęśli, jak już oni robili tutaj porządek z ludźmi w ogóle, a z Żydami w szczególe, to ona często przechowywana była w lochach. Od Koziej podobno pod całe Stare Miasto lochy są, takie labirynty. I zdarzało się, że ona więcej w ciągu dnia, rodzice chroniąc ją bardziej niż chłopaka, bo chłopak to sobie dawał radę, to ona tam była przechowywana, żeby nie wpadła w niemce… w rę… w niemieckie ręce. I wzrok ona stra… traciła. Ona miała tak krótkowzroczna była. Myślę, że to od tego. Była chłonna… wszystkiego uczyła się szybko. Była przylepką niesamowitą. Ona… domyślna, jak tam mamusia była, to ciągle moja mama była chorowita, bo była otyła. Kręgosłup miała chory. To ona gdzieś była w drugim pokoju a mama wychodziła po wodę, powiedzmy, z wiadrem, bo woda trzeba było nosić, to ona już słyszała czy widziała, domyślna była, już wyskoczyła i ona mamie pomogła, wyręczała. Bardzo była wrażliwa. Nie kłóciła się nigdy, nawet wtedy, kiedy słyszała, że: „A Teresa to nie może? Tylko nas mama tam goni do jakichś robót”. No to ona mówi: „Ale ja mogę pomóc”.

Komitet Żydowski robi porządek z rozproszonymi dziećmi, rodzinami, a szczególnie dziećmi, bo dorośli sobie dadzą… dali radę i ją właśnie, Teresę, zabierając. Nie były… Teresa podobno strasznie rozpaczała. Rzuciła się rodzicom, ojcu szczególnie, bo to cała rozmowa była z ojcem, na szyję i: „Ona nigdzie nie pojedzie! Ratujcie mnie, bardzo proszę ratujcie!“. No więc ojciec podobno też płakał, ale nie było mowy, nie było mowy. „Ubieraj się dziecko i jedziesz z nami, jedziesz do rodziny. Chociaż rodziny nie ma. Ale jedziesz na razie do domu dziecka i a później i poszukamy, odszukamy i rodzinę twoją“, o której Teresa nic [ledwie] rodziny nie wiedziała i nie było i nie było żadnej rodziny.

Więc Teresa znalazła się w… u nas od [19]41 roku. Przy ulicy Koziej prowadził sklep z lustrami i szkłem handlowiec, Żyd, mieszkający od bardzo dawna w Polsce. Urodzony w Polsce. Miał rodzinę, żonę i dwoje dzieci, córkę i straszego syna. I kiedy nastąpiła już wielka, ale bardzo duża represja Niemców w stosunku do Żydów, rodzina ta także była zagrożona. Zaniepokojeni ci ludzie, bo rodzice, losem swoich dzieci, muszę zazanczyć, że ta dziewczynka ośmioletnia była nienajlepszego zdrowia, więc o nią szczególnie się bali. Wiedzieli, że dzieją się rzeczy nie do… nie… niepojęte, bardzo złe i zagrożenie całej rodziny jest duże, zresztą już to zagrożenie nią już było w stosunku do innych rodzin, wogóle do Żydów. Wiedzieli, że ich także nie ominie to. No, ale nadzieja była, że to przetrwa, że to potrwa tylko kilka, kilka dni i przez te kilka dni jeżeli uda się uniknąć tej tragedii to może ocaleją. I w takiej właśnie nadziei i, i pragnęli zrealizować swoje plany żeby to dziecko ulokować, dziewczynkę, gdzieś w miejscu, gdzie jest nadzieja, że przetrwa.