Rodzina Świerczków

powiększ mapę

Audio

3 audio

Historia pomocy - Rodzina Świerczków

Z Jankiem Pariserem Maria Świerczek chodziła przed wojną do szkoły w Jodłowej (woj. podkarpackie).

Po wojnie Jan Pariser napisze: 

„Zanim opuściliśmy dom, przygotowaliśmy budę dla naszego psa, wydoili krowy i przekazali je przyjaciołom, żeby nie cierpiały po naszej ucieczce. (…) Opuszczenie domu było jednym z najsmutniejszych doświadczeń mego życia”. 

Na dzień przed planowaną egzekucją jodłowskich Żydów miejscowy policjant ostrzegł Pariserów. Rodzina uciekła do lasu. Od 1942 r. do końca wojny małżeństwo z dwójką dzieci ukrywało się na przemian w leśnej ziemiance i gospodarstwach sąsiadów. Przez cały ten czas Świerczkowie przynosili Pariserom jedzenie.

Opowiada Maria Świerczek: 

„Choćby mnie Niemcy spotkali, to na wierzchu miałam pomyje dla świń, odpady, a pod spodem było jedzenie”. 

Pariserowie nie mieli szczęścia do kryjówek. W pierwszym domu gospodarze zaprosili ich na kolację, by wydać w ręce Niemców. Jeszcze tej samej nocy Pariserowie uciekli z więzienia. Z kolejnego domu gospodarz wyprosił ich w biały dzień. Wtedy przyszli do Świerczków. Był 1944 r.

Pani Maria wspomina: 

„Mówią, że już wiadomo, że śmierć ich czeka. A ojciec mówi: »Co to znaczy czeka?«Wziął ich do domu i w stodole wydarł taką dziurę, tam im trochę zabezpieczył i tam mieszkali”. 

W stodole od czasu do czasu ukrywał się także Hesiek, cudem ocalały z egzekucji. Uciekł nagi znad dołu, który Niemcy kazali Żydom wykopać na własny grób.

Trzy razy Niemcy robili w domu rewizje. Trzy razy zrywali podłogę. Nie znaleźli. 

Po wojnie Pariserowie wyemigrowali do USA. Maria Świerczek jest nauczycielką, była dyrektorką miejscowej szkoły. 

„Ciągle apeluję na wystąpieniach w szkołach, że nie możemy dopuścić, aby powtórzył się ten zbrodniczy czas, który pochłonął miliony niewinnych ludzi”. 

Bibliografia

  • Maślak Magdalena, Wywiad z Marią Świerczek, Rzepiennik Suchy 25.03.2009
  • Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, 349, 1160
  • Gutman Israel red. nacz., Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, Ratujący Żydów podczas Holocaustu