Rodzina Nędzów

powiększ mapę
Zdjęć : 3

Historia pomocy - Rodzina Nędzów

Prawdopodobnie wczesną wiosną 1943 roku, piętnastoletni Jerzy Nędza pasł krowy w pobliżu swojej rodzinnej wsi Bliżyce, w powiecie myszkowskim, woj. śląskie. Kiedy natknął się na przerażonego, pół nagiego chłopca, postanowił zabrać go do domu swoich rodziców - Franciszka i Elżbiety, którzy wraz z licznym rodzeństwem prowadzili duże gospodarstwo rolne.

Chłopiec – Mojżesz Rozenbaum, którego Nędzowie nazwali „Heńkiem”, pochodził z pobliskiej wioski Dobrogoszczyce, gdzie jego ojciec Kalman Mendel Rozenbaum miał duże gospodarstwo oraz zajmował się handlem bydłem. Miał liczną rodzinę: troje dzieci z pierwszego małżeństwa z Surą Chają z domu Izraelowicz (Izrael Alter, Riwka i Lea Tauba) oraz sześcioro z Rywką Leją Nudelman: Icchak, Hirsz, Abraham, Dawid, Sara i Mojżesz, urodzony w 1929 roku. Kiedy w wyniku donosu polskich sąsiadów, jego rodzice, rodzeństwo i dziadek Abram Hersz Rozenbaum zostali rozstrzelani w kryjówce w pobliżu wsi Sokolniki, Mojżeszowi udało się uciec. Rodzina Rozenbaumów zwana przez okolicznych chłopów „Kauma” była dobrze znana ojcu Jerzego Nędzy, Franciszkowi. Przed wojną utrzymywał z nimi kontakty handlowe, a po ich przeprowadzce do bunkra w lesie zaopatrywał ich w żywność.

Przez kilka miesięcy Mojżesz pasł wspólnie z Jerzym krowy. Kiedy jednak dzieci ze wsi rozebrały go, żeby sprawdzić, czy jest Żydem, w styczniu 1943 roku, za radą Franciszka Nędzy,  chłopcy wspólnie zgłosili się na przymusowe roboty przy budowaniu okopów w pobliskim Gródku koło Szczekocin, gmina Lelów, gdzie pozostali do wyzwolenia w styczniu 1945 roku. Mojżeszowi pomagał również Pytlewski z Lelowa, u którego chłopcy często nocowali. Mojżesz pozostał też u niego po wyzwoleniu. Stamtąd zabrany został do żydowskiego domu dziecka w Łodzi. W 1950 roku wyjechał do Izraela.

Po wojnie Jerzy Nędza rozpoczął naukę w liceum, a następnie pracował jako nauczyciel. Po 55 latach obustronnych poszukiwań Heniek, już jako Zvi Ben-Ami trafił na ślad swojego przyjaciela. Do spotkania doszło w 2000 roku, a od tego czasu Heniek utrzymuje kontakty z rodziną państwa Nędzów.

Bibliografia

  • Krzysztof Banach, Wywiad z Jerzym Nędzą, Myszków 4.11.2010
  • Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, 349, 2556