Between Life and Death. Stories of Rescue During the Holocaust
Wystawa planszowa poświęcona historiom pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady w wybranych krajach Europy została zrealizowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność we współpracy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Silent Heroes Memorial Center w Berlinie. Prezentuje ponad dwadzieścia indywidualnych historii pomocy z różnych krajów okupowanej przez Niemców Europy. Przeczytaj więcej o wystawie i zobacz relacje z jej pokazów m.in. w siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli.
Ponad dwadzieścia historii pomocy z dwunastu krajów
Podczas Zagłady w okupowanej przez Niemców Europie zginęło sześć milionów Żydów. Ludność cywilna okupowanych krajów – świadkowie niemieckich prześladowań i zbrodni – stanęła przed wyzwaniem, jak reagować na tragedię Żydów. Postawy wobec Zagłady były zróżnicowane, dominowała bierność, niekiedy dochodziło do współudziału w zbrodniach. Tylko nieliczni decydowali się nieść pomoc prześladowanym Żydom.
Anglojęzyczna wystawa „Between Life and Death. Stories of Rescue During the Holocaust” przedstawia relacje osób ratujących oraz tych, które otrzymały pomoc – dwadzieścia cztery indywidualne historie pomocy z Chorwacji, Danii, Francji, Holandii, Litwy, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Ukrainy, Węgier i Włoch. Wystawa opisuje doświadczenia, wysiłki, motywacje, zwraca uwagę na akty odwagi i siłę woli przetrwania. Pokazane są także wielowymiarowe relacje i emocjonalne więzi, jakie rodziły się między ratowanymi a ratującymi. Losy bohaterów wystawy ukazane są w szerszym kontekście historycznym: wyjaśnione zostają uwarunkowania, w jakich funkcjonowali mieszkańcy okupowanych krajów.
Historie z okupowanej Polski
W części wystawy poświęconej okupowanej Polsce przedstawiona została historia ocalenia Elżbiety Ficowskiej, którą jako niemowlę przemycono z getta warszawskiego na tzw. stronę aryjską w drewnianej skrzynce, ukrytej wśród cegieł. Dziewczynką zaopiekowała się Stanisława Bussoldowa, współpracowniczka Ireny Sendlerowej.
Ukazane zostały także dramatyczne losy Jana i Aleksandry Gawrychów oraz ich dzieci z mazowieckiej wsi Wólka Czarnińska, ukrywających Żydów w swojej leśniczówce. Na skutek sąsiedzkiego donosu dom Gawrychów został spalony, Jan Gawrych oraz jedna z ukrywanych – Tirca Zylberberg – zamordowani. Gawrychowie po latach otrzymali tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Relacje z pokazów wystawy
Premiera wystawy „Between Life and Death” odbyła się w siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w styczniu 2018 roku. Zobacz relacje z tego i innych wernisaży wystawy. Ich organizatorem jest Europejska Sieć Pamięć i Solidarność.
- Komisja Europejska w Brukseli, 24.01–6.03.2018 »
- Castrum Peregrini w Amsterdamie, 13.06–15.08.2018 »
- Biblioteka Uniwersytecka w Bratysławie, 9–29.11.2018 »
- Muzeum im. Gaona w Wilnie, 24.01–17.03.2019 »
- Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, 7–30.04.2019 »
- Muzeum Rumuńskiego Chłopa w Bukareszcie, 3–19.10.2019 »
- Holocaust Memorial Center w Budapeszcie, 6.11–15.12.2019 »
Inne wystawy o Sprawiedliwych
Wystawa „Between Life and Death” to jedna z dwóch podróżujących po świecie wystaw zrealizowanych m.in. na podstawie zasobów naszego portalu Polscy Sprawiedliwi. Wystawa „Z narażeniem życia. Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady” stworzona we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP odwiedziła już niemal 100 miejsc na całym świecie i dostępna jest w dziesięciu wersjach językowych.
Zachęcamy także do oglądania naszych wystaw wirtualnych, które zostały wyróżnione przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów w konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla, a także do obejrzenia naszej najnowszej wystawy poświęconej Irenie Sendlerowej. Wystawę zrealizowaliśmy we współpracy z Instytutem Google Arts & Culture z okazji 110. rocznicy urodzin Sprawiedliwej.
- Ważny jest człowiek! Irena Sendlerowa – nasza wystawa na platformie Google Arts & Culture »
- Sprawiedliwi bez granic. Działania na rzecz godności i praw człowieka »
- Kochanej mamósi na pamiątkę. O dzieciach żydowskich ocalonych z Zagłady »
- Artyści z pomocą Żydom »
Informacje o wystawie
Wystawa „Between Life and Death. Stories of Rescue During the Holocaust” została przygotowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Silent Heroes Memorial Center w Berlinie.
Autorki: dr Martyna Grądzka-Rejak (ENRS), Klara Jackl (Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN) we współpracy z Martą Ansilewską-Lehnstaedt (Silent Heroes Memorial Center);
Konsultacja naukowa: dr Aleksandra Namysło, prof. Jan Rydel (ENRS), dr Piotr Trojański (ENRS), prof. Johannes Tuchel (Silent Heroes Memorial Center);
Koordynacja projektu: Agnieszka Mazur-Olczak (ENRS);
Projekt graficzny: sowa-szenk;
Warszawa 2018.
Instytucje zainteresowane wypożyczeniem wystawy prosimy o kontakt z ENRS.
Organizatorzy wystawy:
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Silent Heroes Memorial Center.
Partnerzy wystawy:
Chambon-sur-Lignon Lieu de Mémoire, Mémorial de la Shoah, Dansk Jødisk Museum, Museum „Jewish Memory and Holocaust in Ukraine”, Castrum Peregrini, Muzeum II Wojny Światowej, NIOD Institute for Holocaust and Genocide Studies, Słowacki Instytut Pamięci Narodowej.
Fundatorzy wystawy:
Federal Government Comissioner for Culture and the Media (Niemcy), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Polska), Ministry of Human Capacities (Węgry), Ministry of Culture of Slovak Republic (Słowacja), Ministry of Culture and National Identity (Rumunia)
