Rodzina Bombów

powiększ mapę

Historia rodziny Bombów

Kazimierz Bomba wraz z żoną Kazimierą mieszkał w Niebylcu, koło Rzeszowa i pracował jako weterynarz. Dora Wilner, jej siostry Franciszka Mahler i Maria Moskwa (Gizela Wilner) (ur. 1910) wychowały się w miejscowości Zgłobień (powiat Boguchwała koło Rzeszowa) w majątku prowadzonym przez ich rodziców – Józefa i Reginę Wilnerów.


Kazimierz Bomba działał w ruchu oporu od 1941 roku. Udzielał również pomocy Żydom ukrywającym się w okolicy, m. in. Herszkowi (Herszowi) Rathowi (Ratowi), ponieważ, jak napisał w 1988 r., „często wieczorem przychodzili z płaczem ukrywający się Żydzi po pomoc żywnościową”. Wedle Centralnej Bazy Danych Ofiar Shoah w Instytucie Yad Vashem Hersz Rat zginął w 1942 roku.

Kryjówka dla Dory Wilner

Jesienią 1942 r. Wiktor Moskwa zwrócił się do Kazimierza Bomby z prośbą o przyjęcie pod ich dach i udzielenia kryjówki przez pewien czas jego szwagierki – Dory Wilner. Dora była koleżanką szkolną żony Bomby – Kazimiery. Małżonkowie zgodzili się zaopiekować Dorą. Moskwa przewiózł ją do stacji kolejowej Babice, gdzie odebrał ją Bomba. Przebywała w jego domu przez około dwa miesiące, w październiku i listopadzie 1942 roku. Następnie opiekę nad Dorą przejął jej szwagier – Bomba, z pomocą woźnicy Piotra Strzały, przewiózł ją na umówioną stację.  

Kilka dni po odwiezieniu Dory Wilner, niemiecki żandarm Kopf przeprowadził rewizję w domu Kazimierza. Jego mieszkanie zostało obrabowane, jego rodzina zmuszona do opuszczenia domu. Z przebiegu przesłuchania Bomba wywnioskował, że Kopf wiedział o fakcie przechowywania Żydówki w ich domu. Kazimierz Bomba został zaaresztowany. Przebywał w obozach w Pustkowie i Płaszowie od kwietnia 1943 r. do kwietnia 1944 roku.

Powojenne losy Bombów

W 1945 r. Dora Wilner znów mieszkała u Bombów przez kilka miesięcy. W tym czasie poznała swojego przyszłego męża Fausta. Wraz z nim oraz siostrą Franciszką Mahler i jej mężem wyjechała najpierw do Paryża, a następnie do Australii. Zamieszkali w Sydney. Maria Moskwa pozostała w Polsce i mieszkała w Rzeszowie. Natomiast Kazimierz i Kazimiera Bomba zamieszkali w Kędzierzynie Koźlu. Kazimierz był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Uhonorowanie rodziny Bombów

W 1988 r. Kazimierz Bomba opisał swoje doświadczenia wojenne, podkreślając: „chodzi nam o to, aby nasz czyn humanitarny nie poszedł w zapomnienie. Ocalić od zapomnienia”. W 1990 r. Bomba prosił o wsparcie dla siebie i żony „za ludzki nasz stosunek i ratunek życia przyjaciół Żydów”.

31 października 1991 r. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie uhonorował Kazimierza i Kazimierę Bombów tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Więcej

Bibliografia

  • Grynberg Michał, Księga Sprawiedliwych

    Leksykon uwzględnia historie Polaków uhonorowanych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w latach 19631989. Wykaz haseł poprzedza przedmowa Icchaka Arada oraz Chaima Chefera Sprawiedliwi świata.

  • Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, 349 723