Cecylia Maria Roszak, mniszka ze Zgromadzenia Sióstr Świętego Dominika, była w ostatnich latach swojego życia uznawana za najstarszą zakonnicę klauzurową na świecie. Podczas II wojny światowej wraz z innymi dominikankami udzielała pomocy kilkunastoosobowej grupie Żydów na Wileńszczyźnie.
Maria Roszak urodziła się w 1908 r. w Kiełczewie (woj. wielkopolskie). W 1929 r., gdy ukończyła Państwową Szkołę Handlową i Przemysłową Żeńską w Poznaniu, wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Świętego Dominika w Krakowie przy ul. Mikołajskiej, na tzw. Gródku.
Pierwsze śluby zakonne złożyła 7 lutego 1931 r., a trzy lata później – wieczyste. Po obłóczynach przyjęła zakonne imię Cecylia.
W 1938 r. wraz z innymi dominikankami wyjechała do Kolonii Wileńskiej koło Wilna w celu stworzenia tam nowego klasztoru Zgromadzenia.
Pomoc żydowskim partyzantom
Od 1941 r. wraz z przeorszą Bertrandą (Janina Siestrzewitowska vel Anna Borkowska) oraz siostrami Dianą (Helena Frąckiewicz), Imeldą (Maria Neugebauer), Jordaną (Maria Ostreyko), Małgorzatą (Irena Adamek) i Stefanią (Stanisława Bednarska), ukrywała w klasztorze piętnastoosobową grupę Żydów – członków żydowskiej syjonistycznej organizacji skautowej Haszomer Hacair.
Nawiązali oni kontakt z siostrą Bertrandą (nazywaną przez nich „Ima”, hebr. Mama) za pośrednictwem Ireny Adamowicz z Warszawy i Jadwigi Dudziec z Wilna.
Wśród osób ukrywających się w klasztorze byli przyszli członkowie ruchu oporu w gettach w Białymstoku, Warszawie i Wilnie, m.in.: Abe Kowner, Arie Wilner, Chaja Grosman, Edek Boraks, Chuma Godot i Izrael Nagel. Pozostawali pod opieką dominikanek do zimy 1942 r., tworząc za ich zgodą w Kolonii Wileńskiej bazę żydowskiego podziemia.
Aba Kowner wspominał, że pierwsza odezwa Zjednoczonej Organizacji Partyzanckiej (jid. Farejnikte Partizaner Organizacje), wzywająca do rozpoczęcia walk w getcie wileńskim, miała powstać właśnie w klasztorze. W 1943 r. Niemcy aresztowali siostrę Bertrandę, a klasztor zamknęli.
Uhonorowanie tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata
Po wojnie, gdy Wilno znalazło się poza granicami Polski, siostra Cecylia powróciła do Krakowa. W ciągu blisko 90-letniej posługi dominikańskiej pełniła funkcję furtianki, organistki, kantorki, a kilkakrotnie także przełożonej i superprzeoryszy krakowskiego klasztoru dominikanek.
29 marca 1984 r., decyzją Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie, siostra Cecylia wraz z pozostałymi siostrami z Kolonii Wileńskiej została uhonorowana tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Medal i dyplom honorowy otrzymała w grudniu 2008 r. w klasztorze sióstr dominikanek na krakowskim Gródku.
Zmarła 16 listopada 2018 r. w wieku 110 lat.
