Rodzina Traczów

powiększ mapę

Historia pomocy - Rodzina Traczów

Rodzina Traczów mieszkała przed wojną w Kopyczyńcach, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Mikołaj Tracz, pracował w domu kultury „Sokół”, tam też w przybudówce mieszkała cała rodzina.

Marian i Michał Chir, krewni Traczów, pracowali razem z doktorem Schmetterlingiem i dentystką Tejgową.Gdy w październiku 1942 r. Niemcy utworzyli w Kopyczyńcach getto, Chirowie dostarczali żydowskim znajomym żywność. W 1943 r., w czasie likwidacji getta, Marian i Michał na prośbę Schmetterlingów i Tejgów, namówili Mikołaja do ukrycia ich na terenie domu kultury.

Tracz umieścił ich na strychu nad własnym mieszkaniem. W byłym gołębniku ukryło się 7 osób. Oni mieli być przez trzy-cztery dni, a byli przez dziesięć miesięcy, bo już nie dało rady ich wyprowadzić” - wspomina Józefa Czekaj-Tracz.

Warunki życia w kryjówce były bardzo ciężkie. Dostarczane przez Traczów jedzenie ukrywani musieli zabezpieczać przed myszami, plagą były pchły. Przez cały okres ukrycia obie rodziny nie miały możliwości się umyć, nie widziały słońca. Uratowana - Miriam Schmetterling po latach relacjonowała: „Myśmy normalnie nie mówili tylko szeptali, myśmy po wyjściu musieli nauczyć się znowu mówić i chodzić”.

Wszyscy ukrywani w gołebniku ludzie przeżyli wojnę, w 1946 r. wyjechali z Polski.

Po latach kontakty między rodzinami odnowił Arie Szmetterling, trwają do dziś. 

Bibliografia

  • Kamiński Łukasz Stopa Zofia, Wywiad z Józefą Czekaj-Tracz, 1.05.2009
  • Patrycja Gruszyńska-Ruman, Waldemar Kasperczak, Reportaż radiowy pt. "Ludzki Odruch"
  • Gutman Israel red. nacz., Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, Ratujący Żydów podczas Holocaustu
  • Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, 349, 1199