O Instytucie Yad Vashem
Yad Vashem – Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu to instytucja powołana w celu dokumentowania historii narodu żydowskiego podczas Zagłady i upamiętniania ofiar tego okresu. Idea jego powstania narodziła się podczas Kongresu Syjonistycznego w Londynie w 1945 r., lecz Instytut powstał 19 sierpnia 1953 r. w Jerozolimie na mocy Ustawy o Pamięci przyjętej przez Kneset – izraelski parlament.
Siedziba i działalność Instytutu Yad Vashem
Instytut mieści się na Wzgórzu Herzla, w Lesie Jerozolimskim. Składa się z Muzeum Historii Zagłady, Sali Imion (przechowywane są tam dane o ofiarach Zagłady), Izby Pamięci oraz Ogrodu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Na terenie Instytutu znajdują się również dwie galerie, synagogi, archiwum oraz biblioteki. Działa tu także Międzynarodowa Szkoła Nauczania o Zagładzie oraz Międzynarodowy Instytut Badań nad Zagładą.
Yad Vashem (czyt. Jad Waszem), hebr., dosł. pomnik (in. miejsce) i imię, tzn. miejsce upamiętnienia tych, którzy zginęli, aby ich imiona nie zostały zapomniane; nazwa nawiązuje do fragmentu biblijnej Księgi Izajasza (56,5): „dam [im] miejsce [jad wa-szem] w moim domu i w moich murach oraz imię lepsze od synów i córek, dam im imię wieczyste i niezniszczalne”.
W obrębie Instytutu Yad Vashem znajduje się kilkanaście pomników upamiętniających ofiary Zagłady. W Dolinie Zabitych Wspólnot uczczone zostały społeczności żydowskie z większych i mniejszych miejscowości. Inne miejsca pamięci poświęcone są pomordowanym dzieciom oraz żydowskim partyzantom i żołnierzom. W otaczającym Instytut ogrodzie znajduje się także upamiętniający ofiary Zagłady wiadukt kolejowy z wagonem towarowym, w którym w trakcie II wojny światowej przewożono Żydów do ośrodków zagłady.
Yad Vashem pełni także funkcje edukacyjne oraz wydawnicze. Prowadzi programy szkoleniowe, udostępnia materiały edukacyjne, publikuje świadectwa czasów Zagłady i opracowania na jej temat. Instytut reprezentuje Izrael w projektach międzynarodowych, których celem jest upamiętnianie Zagłady i wydarzeń z czasów II wojny światowej.
Honorowanie Sprawiedliwych wśród Narodów Świata
Od 1963 r. jednym z głównych obszarów działalności Instytutu jest honorowanie osób nie-żydowskiego pochodzenia, które w czasie II wojny światowej niosły Żydom bezinteresowną pomoc. W Yad Vashem działa Departament Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, który przyjmuje wnioski o nadanie tego tytułu. Nadesłaną dokumentację analizuje specjalna komisja, która wydaje decyzję. Dokumentacja dotycząca każdej z rozpatrywanych spraw przechowywana jest w archiwum Instytutu.
Niektóre ceremonie honorowania Sprawiedliwych odbywają się w siedzibie Yad Vashem – w Izbie Pamięci. Następnie w Ogrodzie Sprawiedliwych zlokalizowanym na terenie Instytutu ma miejsce uroczyste odsłonięcie nazwisk wyrytych na Ścianie Pamięci.