Rodzina Miniewskich

powiększ mapę

Audio

2 audio

Historia pomocy - Rodzina Miniewskich

Jan Miniewski był jednym z czworga dzieci Stefana i Agrypiny. Jego rodzice gospodarzyli na skrawku ziemi w Smarżowie, wsi w dawnym województwie tarnopolskim. Stefan był niewidomy. Do wybuchu wojny Miniewscy wiedli spokojne życie, w dobrych relacjach ze wszystkimi sąsiadami.

Latem 1941 roku Niemcy zaatakowali ZSRR i wkrótce niemieccy żołnierze pojawili się także w Smarżowie. Z początku Miniewscy nie dowierzali pogłoskom o ich okrucieństwie, jednak szybko się przekonali, że nie są one przesadzone. Wkrótce stali się świadkami szykan wobec Żydów, poniżania, przymusowych robót, a także rosnącej wrogości Ukraińców. Poruszeni tymi wydarzeniami Miniewscy pomagali Żydom w miarę swoich skromnych możliwości – najczęściej dzieląc się z nimi żywnością.

Kiedy zapukali do nich dwaj znajomi Stefana sprzed wojny: Sterling i szewc Parnas, Miniewscy zdecydowali się ich ratować. Przyszykowali w szopie schowek, w którym ukryli uciekinierów i troszczyli się ich podstawowe potrzeby. Mimo licznych zagrożeń obaj Żydzi doczekali u Miniewskich końca wojny. 

Powojenne losy Jana, jego matki i młodszego rodzeństwa to historia tułaczki po ZSRR za pracą i ciągłej tęsknoty za Polską. Starszy brat Jana, Józef, i obaj Żydzi zdołali wyjechać do kraju podczas pierwszej repatriacji. Jan dopiero 10 lat później zdołał wydostać się z ZSRR.

Kontakty z ukrywanymi, z początku bliskie, rozluźniły się, gdy obaj Żydzi wyjechali z Polski: Parnas do ZSRR, a Sterling do Niemiec, skąd pod koniec życia przeniósł się do Izraela.

Bibliografia

  • Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, 349, 838
  • Mojkowski Karol, Wywiad z Janem Miniewskim, Szklary 20.04.2009
  • Gutman Israel red. nacz., Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, Ratujący Żydów podczas Holocaustu