Ostatnie dni wystawy „Żegota. Ukryta pomoc”
Dotychczasowe badania dotyczące Rady Pomocy Żydom „Żegota” koncentrowały się przede wszystkim na działalności jej warszawskiej centrali. Starając się uzupełnić poważną lukę dotyczącą wiedzy o oddziałach terenowych Rady w Krakowie i we Lwowie, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa przygotowało z okazji 75. rocznicy powstania „Żegoty” wystawę czasową poświęconą jej krakowskiemu oddziałowi, będącą drugą ekspozycją tego typu w historii. Pierwszą otwarto w Starej Synagodze w maju 1968 r., lecz do dziś nie zachowała się jej szczegółowa dokumentacja, pozwalająca odtworzyć narrację historyczną, prezentowaną wówczas w kontekście antysemickiej kampanii z marca 1968 roku.
Czytaj więcej o historii „Żegoty” »
Otwarta 16 listopada 2017 r. wystawa Żegota. Ukryta pomoc stanowi rozszerzenie wątków obecnych w wystawie stałej Kraków – czas okupacji 1939-1945 w Muzeum Fabryka Emalia Oskara Schindlera. Składa się z czterech części – wprowadzającej prezentacji multimedialnej przedstawiającej kontekst powstania krakowskiej „Żegoty”, w tym podstawowe informacje o Zagładzie Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, pierwszej przestrzeni dotyczącej działalności krakowskiego oddziału, drugiej przedstawiającej losy Żydów ukrywających się w Krakowie i na terenie województwa małopolskiego, oraz trzeciej podsumowującej, która skupia się na ponadczasowym przesłaniu Rady i jej powojennych upamiętnianiach.
Celem wystawy jest przybliżenie zwiedzającym różnorodnych postaw społeczeństwa polskiego wobec Zagłady Żydów, a przede wszystkim dylematów przed jakimi stawali ci, którzy szukali schronienia i ci, którzy ryzykując życiem zdecydowali się udzielić im pomocy. Podejmuje ona także próbę odpowiedzi na istotne z dzisiejszego punktu widzenia pytania: w jakich warunkach ta pomoc się odbywała? Kto jej udzielał? Jakie było nastawienie otoczenia do ratujących i ratowanych? Jak wyglądało życie w ukryciu? Duży nacisk kładzie na konkretne przypadki, historie indywidualnych osób, przy pomocy których ukazywane są skomplikowane realia okresu niemieckiej okupacji. Wystawa opiera się głównie na relacjach ocalonych i świadków, a także zachowanych dokumentach – napisali kuratorzy wystawy.
Ekspozycja została wzbogacano o unikatowe pamiątki (część z nich prezentujemy powyżej), m.in. pokwitowania odbioru pieniędzy podpisane przez „podrozdzielców” i podopiecznych (kolekcja Jacka Dobrowolskiego), czy skrzynię z podwójnym dnem wykorzystywaną przez Wandę i Władysława Wójcików do przewozu fałszywych dokumentów (zbiory Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie). Ważne uzupełnienie narracji stanowią kopie dokumentów krakowskiej Rady, m.in. sprawozdanie kasowe, raporty dla Delegatury Rządu RP na Kraj, wykazy osób korzystających z finansowego wsparcia oraz listy z podziękowaniami od osób, które otrzymały pomoc.
Ważną częścią wystawy jest także opublikowany katalog w którym znalazły się zarówno artykuły dotyczącej historii krakowskiej „Żegoty” i życia Żydów w ukryciu na przykładzie indywidualnych historii z terenu Krakowa i województwa małopolskiego (Bartosz Heksel), jak również teksty poświęcone krakowskiej prasie konspiracyjnej wobec Zagłady Żydów na przykładzie „Wolności” i „Dziennika Polskiego” oraz „Żegocie” w powojennych relacjach (Katarzyna Kocik). Dopełnieniem publikacji jest wspomnienie Janiny Altman o jej ocaleniu z Zagłady przez „Żegotę”.
FINISAŻ WYSTAWY
Z okazji ostatnich dni pokazu wystawy zaplanowano ostatnie wydarzenia towarzyszące:
- 8 lipca 2018 r., godz. 10.00 i 16.00 – kuratorskie oprowadzanie po wystawie czasowej
- 8 lipca 2018 r., godz. 12.00 – warsztaty antydyskryminacyjne dla dzieci i młodzieży
Podstawowe informacje o wystawie:
Lokalizacja: Muzeum Fabryka Emalia Oskara Schindlera
Kurator wystawy: Bartosz Heksel
Asystentka kuratora: Katarzyna Kocik
Czas trwania wystawy: 16.11.2017-8.07.2018
