30-lecie Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Muzeum POLIN

Mateusz Szczepaniak, 17 października 2016
Spośród ponad 6 600 Polaków uhonorowanych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata żyje już tylko garstka – niewiele ponad 200 osób. Aż 60 z nich wzięło udział w gali 30-lecia Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, która odbyła się 16 października 2016 roku w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Ogólnopolski zjazd był pierwszą okazją w historii do spotkania tak wielu bohaterów czasów Zagłady. Tego dnia odbyła się także uroczystość przyznania Sprawiedliwym odznaczeń państwowych w Pałacu Prezydenckim.

„Każdego miesiąca, czasami tygodnia, ktoś z nas odchodzi. Niedługo już nas nie będzie, więc chcemy uczcić nasze Towarzystwo” – powiedział Józef Walaszczyk, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, w rozmowie z Polską Agencją Prasową.

W uroczystości wzięli udział m. in. minister Jan Józef Kasprzyk, zastępca Ambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar, Prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Anna Bando-Stupnicka, Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej Anna Chipczyńska oraz córka Ireny Sendlerowej, Janina Zgrzembska.

„Jesteście światłem wskazującym drogę, jesteście moralnym kompasem”. Sprawozdanie z 30 lat działalności PTSwNŚ

„W tym okropnym czasie Zagłady, w okropnym czasie wojennej zawieruchy, w dużym państwie jakim była Polska, stanowiliście wyjątek postaw niezwykle heroicznych, dla których określenia nie znajduję słów. Na tle skrajnie innych postaw Polaków, tym bardziej to, co państwo zrobili, zasługuje na ogromny podziw” – zwróciła się do Sprawiedliwych Jolanta Gumula, zastępca dyrektora Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

„Jesteście światłem wskazującym drogę, jesteście moralnym kompasem dla innych ludzi, którzy w tych okropnych czasach wojny tracili swą godność. Wy, Sprawiedliwi, jesteście żywym dowodem na to, że na świecie istnieje dobro i że wspólnie możemy pokonać zło” – mówiła Ruth Cohen-Dar, zastępca Ambasador Izraela w Polsce.

Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich dodał: „Sprawiedliwi to najlepszy wzór do naśladowania”.

Z kolei prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz ostrzegała w przesłanym liście:

„Nie możemy być obojętni na pojawiające się przejawy nacjonalizmu, antysemityzmu czy nienawiści rasowej. (...) Każdy z nas powinien czuć się odpowiedzialny za to, by tak się nie stało”.

Podczas uroczystości prezes Anna Bando-Stupnicka odczytała sprawozdanie z 30 lat działalności Towarzystwa, wskazując na jego cele – szerzenie wiedzy i edukacji o okupacji, Zagładzie i Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, a także przeciwdziałanie antysemityzmowi i ksenofobii. Za pracę na rzecz Sprawiedliwych, Zarząd Towarzystwa przyznał dziesięciu osobom medale oraz legitymacje honorowego członka PTSwNŚ. 

Na zakończenie gali odbył się koncert w wykonaniu zespołu reprezentacyjnego Wojska Polskiego. Historyczne spotkanie zostało zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie. Była to niepowtarzalna okazja do spotkania ze Sprawiedliwymi z całej Polski i wysłuchania ich niezwykłych historii.

Odznaczenia państwowe od Prezydenta RP

Wieczorem w Pałacu Prezydenckim odbyła się także uroczystość nadania odznaczeń państwowych dla Sprawiedliwych przez podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, ministra Wojciecha Kolarskiego. 

Po nabożeństwie w kaplicy prezydenckiej, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: Jan Adamczyk, Józefa Czekaj, Ludomir Jagiełło, Łucja Jurczak, Krystyna Kowalska, Anna Koźmińska, Anna Krzyżowska, Andrzej i Leszek Mikołajków, Irena Senderska-Rzońca, Halina Szaszkiewicz, Jadwiga Szczeszak, Stanisława Śliwińska, Józef Tomala i Janina Zwolicka.

„Jak gwiazdy w mroku okupacji jaśniały czyny Polaków, którzy zdecydowali się pomagać swym żydowskim sąsiadom, choć często pomoc ta przypłacona była śmiercią zarówno ukrywających, jak i ukrywanych” – napisał Prezydent RP Andrzej Duda w przesłaniu do odznaczonych.

Dzień wcześniej Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zorganizował również uroczystą kolację na rzecz Sprawiedliwych i nabożeństwo w katedrze polowej Wojska Polskiego.

„Jesteśmy wdzięczni  tym, którzy świadczyli swoją postawą, że wartości, takie jak miłość bliźniego, służba drugiemu człowiekowi oraz pomoc w sytuacji, w której się znalazł, w czasie tej barbarzyńskiej okupacji niemieckiej, są wartością najważniejszą” – zaznaczył p.o. szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, minister Jan Józef Kasprzyk.


Przeczytaj więcej: