72. rocznica powstania Rady Pomocy Żydom „Żegota”
„Żegota ” była jedyną w okupowanej Europie państwową organizacją, której celem było ratowanie Żydów od Zagłady. Działała w ramach Polskiego Państwa Podziemnego, a w jej skład wchodzili ludzie o rożnych poglądach politycznych, zarówno Polacy, jak i Żydzi. Profesor Władysław Bartoszewski był jednym ze współzałożycieli rady. Miał wtedy 20 lat. Podczas spotkania z uczniami profesor opowiedział o swojej działalności w ramach „Żegoty”.
Zapytany o motywacje, które nim kierowały, profesor wspominał środowisko, w jakim się wychowywał – inteligenckie i katolickie, a jednocześnie bardzo otwarte. Wśród jego przyjaciół byli i Polacy, i Żydzi. Jako młody człowiek trafił do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Okropności, które zobaczył doprowadziły go do kryzysu wiary. Po wyjściu z obozu w 1941 roku, za sprawą księdza Zieji, który podczas spowiedzi nakłonił go do pomocy Żydom, postanowił włączyć się w działania konspiracji. Latem 1942 roku dołączył do katolickiej organizacji Front Odrodzenia Polski, z inicjatywy której powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, a niedługo później „Żegota”.
Profesor opowiedział także o rodzajach działalności „Żegoty”, podkreślając przy tym zasługi jednej z członkiń – Ireny Sendlerowej, która zajmowała się ratowaniem dzieci. Odpowiadał także na pytania uczniów dotyczące jego późniejszego życia zawodowego. Po spotkaniu wspólnie z uczniami profesor złożył kwiaty pod pomnikiem „Żegoty”, który znajduje się tuż przy wejściu do Muzeum.
Rada Pomocy Żydom „Żegota” została powołana 4 grudnia 1942 roku jako agenda Delegatury Rządu RP na Kraj. Kontynuowała pracę konspiracyjnego Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom, który kilka miesięcy wcześniej założyły dwie działaczki społeczne – pisarka Zofia Kossak i Maria Krahelska-Filipowiczowa. „Żegota”, w ramach kilku referatów udzielała pomagała ukrywającym się po tzw. aryjskiej stronie Żydom. Udzielano im zapomóg żywnościowych i finansowych, organizowano fałszywe dokumenty. Żydom nie mającym schronienia pomagano je znaleźć. Wiele dzieci umieszczono w placówkach opiekuńczych lub u polskich rodzin, gdzie przeżyły wojnę. „Żegota” działała aktywnie do końca wojny, głównie na terenie Warszawy, później także Krakowa i Lwowa. W jej skład wchodzili przedstawiciele różnych partii politycznych polskich i żydowskich.
Zapraszamy do obejrzenia wirtualnej wystawy o Radzie Pomocy Żydom „Żegota” dostępnej na portalu www.sprawiedliwi.org.pl. Zaprezentowana jest w niej historia powstania rady, jej członkowie i rodzaje prowadzonej działalności.
