Irena Adamowicz była polską katoliczką o pochodzeniu arystokratycznym. Była też harcerką. W międzywojniu jako jedna z nielicznych nawiązała kontakty ze skautingiem żydowskim, głównie z przedstawicielami syjonistycznego Haszomer Hacair. Szybko zyskała sobie zaufanie tamtejszych towarzyszy. W lipcu 1931 roku udało jej się nawet wyjechać do kibucu El Al w Kostopolu na Wołyniu.
Irena pracowała jako wizytator domów dziecka i kontynuowała ten zawód w czasie wojny, co pozwoliło jej odwiedzać getto w Warszawie oraz podróżować po całej okupowanej Polsce. Wśród jej znajomych byli słynni działacze żydowscy i bojownicy z getta warszawskiego: Cywia Lubetkin, Izaak Cukierman, Josef Kapłan, Arie Wilner, Mordechaj Anielewicz.
Posłanniczka między gettami
Irena, ryzykując życie, najczęściej w przebraniu niemieckiej zakonnicy, stała się posłanniczką między gettami. Udzielała również schronienia dla kolegów Żydów w swoim mieszkaniu. Pomagała przeprowadzać grupy działaczy uciekających do Palestyny przez granicę litewską. Dzięki jej staraniom emisariusze z gett weszli w kontakt z Armią Krajową. W 1942 roku odbyła dwie najważniejsze misje: pojechała do getta w Wilnie, by zawiadomić tamtejszych syjonistów o dokonującej się Zagładzie w Generalnej Guberni. Tam spotkała m.in. Abę Kovnera, później słynnego poetę izraelskiego i Abrahama Suckewera, poetę piszącego w jidysz. Następnie udało jej się wkraść do gett w Kownie, Szawlach i Białymstoku, gdzie rozmawiała z syjonistką Chają Grossman – to dzięki jej staraniom Irena została pośmiertnie uhonorowana tytułem Sprawiedliwej.
Życie Ireny Adamowicz po wojnie
Po wojnie Irena pracowała kolejno w Polskim Biurze Repatriacyjnym we Frankfurcie jako tłumaczka oraz jako wizytator domów dziecka i pracownica Biblioteki Narodowej w Warszawie. W 1958 roku wyjechała na trzy miesiące do kibucu Mannit. Po powrocie SB zakazało jej utrzymywania jakichkolwiek kontaktów z przyjaciółmi z Izraela. Władysław Bartoszewski namawiał ją na emigrację. Bezskutecznie. Irena na zawsze pozostała w Polsce. 14 stycznia 1985 r. Instytut Yad Vashem uhonorował Irenę Adamowicz tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.
