The Bulik Family

I siostra mi mówi „Słuchaj, Tolek jest w Izraelu. W telewizji go po[kazywali] – bo ja o dziesiątej chodzę spać, a to było po jedenastej. Siostra długo ogląda telewizję – i mówi, wiesz, mówi, to zdjęcie, które masz, jak oni go zabierali, coś ty zrobiła mu to zdjęcie, jak do szkoły chodził, to było w telewizji”. I program „Wanda” był taki w telewizji. To ja zaraz [...] na drugi dzień pojechałam na Plac Bankowy i mówię, że nazywa się Greenberg, Mati Greenberg […], Mateusz [...] i był w telewizji. I oni zadzwonili do telewizji do Izraela, no i tak się wszystko zaczęło i on się dowiedział. […] Bo on przyjechał do […] Warszawy, był w hotelu na Kruczej […], bardzo miła Żydówka, bardzo przyjemna i ona powiedziała mi „Pani Wando, Tolek jest w tej chwili w Warszawie, bo on będzie jechał do Krakowa”. Bo oni tam mają te domy z tą żoną. Ja pojechałam do hotelu, a w hotelu mi mówią „Tak, proszę panią, nie ma pana Greenberga, bo jest w Krakowie, ale jutro wraca, proszę jutro”. Ja zostawiłam adres i prosiłam, że jak wróci – żeby przedzwonił do mnie. No i na drugi dzień telefon do mnie jest „Czy Wanda?” Ja mówię „Tak”. „Tu Tolek do ciebie dzwoni”. „Boże, Boże, Boże – ja mówię – Tolek, że ja ciebie słyszę”. No i mówi „Wanda, ja do ciebie zaraz przyjadę, ale jak się do ciebie dostać?”. Ja mówię „Tolek, wyjdziesz pod hotel, wsiądziesz w taksówkę, masz mój adres i przyjeżdżasz”. Przyjechał ze strasznymi kwiatami, myślałam, że mnie tu udusi w przedpokoju. Boże, co było za przywitanie, Boże. Takie wielkie chłopisko, siwiusieńkie, a przecież był taki mały chłopaczek, siedem i pół roku miał.

Sąsiedzi zaraz powiedzieli „A, Żyda masz, no my cię oskarżymy”. No to ona mówi „Ja drżałam przez całą noc, żeby do rana”. Rano, mówi, jeszcze przedtem wyniosłam go do parku. Poszła z nim do parku, posadziła go na ławce i daleko siedziała i obserwowała go, tam – stała. Ale nikt nie podchodził, tak mi się go szkoda zrobiło, znowuż podeszłam do niego do tej ławki, go zabrałam na ręce i przytargałam go do domu. Ale na drugi dzień mówię „No nie tego, bo ja i moje dzieci, wszystko zginiemy. No nie może, nie mogę muszę, coś z nim robić. No co tu robić?” Ale, mówi, tyle ludzi na wsiach zabierają te dzieci małe – a to do paszenia tych gęsi, krów, tego. Wsadzę go w pociąg, te baby jeździły z mlekiem, z tymi baniami przyjeżdżały z Mińska do Warszawy, z tych okolic. Mówi „To go zabiorą”. A no nikt się nim nie interesował, on se siedział. Taki rezolutny był, taki zawsze wesoły, uśmiechnięty, z tą paczuszką, trzymał, tej paczuszki pilnował. No i on tak pojechał, konduktorzy zauważyli, że on do Mińska, z powrotem przyjechał. […] No i ja się nadarzyłam, że w Wesołej wsiadłam do tego pociągu, to elektryczny pociąg, zaprosili mnie tam do tego, mówią że pani, ten mały jeździ tam i z powrotem już trzeci raz. I nikogo z nim nie ma, ktoś go zostawił – oni na pewno wiedzieli, że to jest żydowskie dziecko – ktoś go zostawił i ten dzieciak jeździ. A pani jest z Czerwonego Krzyża, więc prosimy bardzo panią, żeby się pani tym dzieckiem zaopiekowała.

Więc jedziemy do Wesołej. Przyjeżdżamy on mówi, no jesteśmy, patrzę się, nie poznaję nic. No on mówi, dobrze, idę się zapytać. Wraca do auta, jest, powiedzieli mnie, jedziemy. W pewnym punkcie, to jest mój znajomy, mówię mu tutaj na lewo, tory kolejowe, las za torami. No ten las, jest trochę mniejszy niż pamiętam i te tory niższe, ale wiem, jedziemy, no szukam piekarnie, szukam ten komin. Nie wiedziałem, że przeszli na elektrykę. I zdjęli komin, ale znaleźliśmy piekarnie, tam pukamy, wychodzi jakiś młody pan. Mówię mu, że [...], ja byłem w czasie wojnie u was. Nie wiem nic, może mój ojciec. Gdzie pana ojciec? Daje nam adres Kilińskiego 17, jedziemy tam. Pusta ulica, zamknięte bramy, żywej duszy nie ma na ulicy. Nie ma napisów, nazwiska, więc zatrzymał się, stoimy. No to mówi ten taksówkarz, no ja idę do jakiegoś domu, zapytam się […]. Dobrze, stoimy, czekamy we trójkę, ten kolega, żona, ja. Nagle przyjeżdża jakaś biała skoda. Kobieta z obok szofera wychodzi, idzie tam, otwiera furtkę, idzie do domu. Szofer wysiada i ja mówię żonie, to jest on. Skąd ty wiesz? Ja nie wiem skąd, ale wiem, to jest on. Prawniczka musi mieć dowody. Więc dochodzę do niego i mówię. Przepraszam, czy pan jest Pan Bulik? On mi mówi, tak, a kto pyta? Ja mu mówię, ja byłem u was tutaj w czasie wojnie. On się patrzy i mówi na mnie, Tolek? Znaczy, jeżeli zna moje imię to autentyczne. No więc wpadamy jeden na drugiego ze łzami. Moja żona i kolega też, więc zaprasza nas do domu. […] wchodzimy […]. No t o jej mówi, to jest Tolek. O jej, Jezus Maria. I było tam te spotkanie. Naturalnie zaprosiłem ich do nas do Izraela. Wysyłałem jej bilety lotnicze. Byli u nas jakiś miesiąc i [z] tego się właśnie stworzył ten kontakt.

Traktowałem ich jako moi rodzice, bracia, członek rodziny. Dokazywałem z dzieciakami. Bawiliśmy się w piekarni. Skakaliśmy przez worki. Bo ja wiem, raz upadłem do beczki mąki i cały biały. Bo ja wiem, z babcią chodziliśmy do lasu zbierać grzyby, jagody. […] jak ja opowiadam moją historię, mówię, uprzedzam. Mam jakieś […] opowieść, bo każdy, co przeżył ma jakąś opowieść, bo żeby nie miał, to by nie przeżył. Ale nie idę wam opowiadać co tych strasz[nich] […] co się działom nie obozy, nie getta i to. Właściwie idę wam opowiadać o ludzi. […] co to znaczy być człowiekiem. Weźcie to jako przykład. Mówiąc szczerze, gdybym był w tej sytuacji, że grozi mi kara śmierci, mnie no to jeszcze, ale cała rodzina, dzieci, czy bym to zrobił? Znaczy nie mogę opowiedzieć, szczerze powiedzieć, nie mogę od razu powiedzieć, tak. Wierzę, że w końcu rzeczy bym to zrobił, ale nie jest to proste, proste odpowiedzieć na to. Tak że każdy szacunek dla tych ludzi, Bulików, Nina, setki innych. W takiej sytuacji, innej sytuacji, właściwie byli, byli ludzie.

Właściwie ten rabinat się zajmował, wyszukanie i wyjmowanie żydowskich dzieci z polskich rodzin. Ten kto fizycznie to robił był ten kapitan, nazywa się Iszajjahu Drukier. Spotkałem się z nim w czasie robienia tego filmu, myślałem że on coś wie. On przyniósł album, tam było moje zdjęcie i innych dzieci, ale mi mówił, słuchaj, ja pamiętam twoją historię bardzo dobrze. Po pierwsze ty byłeś pierwsze dziecko, co wyjęłem z polskiej rodziny, po drugie to był jedyny wypadek, co oni nie żądali pieniędzy, nawet nie chcieli jak im proponowałem, tylko postawili jeden warunek, jeżeli idę do rodziny, to dobrze, a jak do sierocińca, to nie, to on zostaje u nas. Więc przyszła ta para. Powiedzieli, że to twoi rodzice […], no czysta historia, nie ma, idziemy dalej. […] No z Polski wyjechaliśmy do Francji i tam byliśmy jakieś półtora roku, przez ten czas prawie rok czy więcej byłem z tą grupą dzieci co wyjęła tych dzieci z Zakopane do Francji. Napisała książkę „Moje 100 dzieci”? Lena Kuchler. Stamtąd pojechaliśmy do Palestyny.