The Matlak Family

[...] było parę takich wypadków, że na przykład ktoś sobie tam podpił [...], gdzieś tam w karczmie, w gospodzie i mówi [przy jakiejś okazji]: „A my tam wiemy, co tam się u tego Matlaka dzieje [...], wiemy, że tam jest dziecko [...] nie ich. Trzeba [...] z tym porządek zrobić, trzeba kogoś [...] zawiadomić. Mama moja mówi, że był taki bardzo ostry [...], niedobry volksdeutch we wsi i bardzo się bali, żeby ktoś rzeczywiście [...] po pijanemu, czy w jakiejś [...] złości [...], w sensie takim, że było mu trudno, ciężko, z nadzieją, że [...] sobie [...] coś poprawi, żeby się gdzieś tam ktoś nie wygadał. [...] I czasami zdarzało się, że czuli, że jest coś blisko złego, no ale jakoś [...] to się [...] udawało, że to [...] jakoś samo mijało i nie miało żadnych konsekwencji. Kiedyś [...], też szła do kościoła, no bo jak wszystkie dzieci szły, to ona też z nimi szła, no bo nie mogła się wyróżniać. Bo na wsi to każde inne zachowanie to było [...] widoczne [...]. [...] szła do tego kościoła i [...] ktoś ją tam zaczepił: „A czyjaś ty? A skąd ty się tutaj wzięłaś? A jak ty się nazywasz? A powiedz no to swoje imię”. I ona nie wiedziała, co powiedzieć i z płaczem przybiegła do domu. I mówiła: „Ciotka, tam mnie złapał jakiś i się dopytywał: »Czyja ja jestem?« A ja nic nie powiedziałam, tylko przyszłam do ciebie, boś ty jest moja”. [...] po prostu [...], miała takie zachowania, jakie ma dziecko.

[...] coś tam temu strażnikowi dały, że je wpuścił. Zresztą ja myślę, że on już wcześniej był przez rodzinę Grossów był przygotowany. [...] Bo z [...] opowiadań to wynikało, że oni wszyscy przygotowywali się, że [...] uciekną, wydostaną się stamtąd w jakiś sposób. [...] albo na Słowację, albo gdzieś tutaj przez Czechy [...]. [...] to się im nie udało. Tylko ta córka została wywieziona z getta, i ciągle było takie mówienie do tej ciotki [...], to była taka ciotka Magda, osoba samotna, która [...], lata pracowała u państwa Grossów. [...] i była bardzo do tej małej Hani przywiązana [...]. [...] jak przyjechała ta dziewczynka [...], nikt się z tym nie krył, że przyjechała na wakacje [...], skończył się rok szkolny i przyjechała od kuzynów z Oświęcimia na wakacje. [...] No ale wakacje się skończyły i nikt tej dziewczynki nie brał. Bo ani rodzice nie wyszli z tego getta, ani tutaj w Oświęcimiu, czy w okolicy nikt niczego nie przygotowywał. I ci dziadkowie się trochę tam denerwowali, że to bez powodu, bez uzgodnienia, zostały zmienione plany, oni nie bardzo wiedzą, co mają dalej robić i co mają mówić. Bo trudno ją było ukryć, jak przez ten cały czas, przez te dwa miesiące ponad, była. [...] chodziła [...], z dziećmi się bawiła, wszyscy wiedzieli.

Ta ciotka ciągle im obiecywała, bo to była siostra dziadka [...], że na pewno się znajdzie jakieś miejsce, że się poszuka. Bo oni się bali, bo ten dom dziadków, to jest właściwie w centrum wsi [...]. [...] I mnóstwo ludzi [...] się kręciło, bo wszyscy gdzieś chodzili, czy jeździli furmankami [...]. [...] był taki moment [...] ona sama nawet [...] opowiada, ta Hania, że stacjonowali tam Niemcy, obok dziadków [...]. [...] to byli Austriacy [...], to znaczy austriackiego pochodzenia, ale wojsko niemieckie. Widzieli, że [...] jest dużo dzieci, to im tam zostawili jakieś czekolady, kakao [...] i ona chodziła z tymi dziećmi. No nie można jej po prostu było schować gdzieś tam, że: „Nie wolno ci teraz wyjść”, bo wszystkie dzieci chodziły, więc ona z nimi. I [...] jeden z tych Niemców [...] wziął ją tak pod brodę i mówi: „Och, ty jesteś taka czarna cyganka”. [...] ta mała [...] się zdenerwowała i gdzieś tam uciekła i popłakiwała, że [...] coś takiego się zdarzyło. [...] ona mówiła do mojej babci: „ciociu” [...], do dziadka [...]: „wujku” [...]. Ona była po prostu nauczona tego już przez rodziców [...]. [...] Tak jak moja mama opowiada, to przyjechała z książeczką, z różańcem, umiała pacierz. Wszystko, żeby po prostu [...] się nie odróżniała od [...] dzieci.