Maria Fedecka, urodziła się w Moskwie w 1904 roku. Wychowała się w Grodnie w rodzinie inteligenckiej, tam też studiowała medycynę. Jej powołaniem było spieszenie z pomocą moralną i materialną ludziom dyskryminowanym społecznie, ekonomicznie i politycznie.
W latach 1935–1944 mieszkała w Wilnie wraz z mężem Stanisławem i dziećmi: Haliną, Ziemowitem i Barbarą. W środowisku wileńskim pomocy udzielała głównie ludziom lewicy, a w Lebiodzie Wielkiej (majątku rodzinnym jej męża w okolicach Lidy) – cierpiącej biedę ludności chłopskiej. W latach hitlerowskiego terroru w Wilnie w latach 1941–1944, jej celem stało się ratowanie Żydów skazanych na Zagładę.
Maria działała bez pomocy organizacji podziemnych, wedle własnych zasad, a fundusze na pomoc zdobywała głównie sprzedając własne rzeczy. W miarę swoich możliwości pomagali jej mąż i dzieci, jak również parę osób z rodziny i grona przyjaciół, spośród których należy wymienić przede wszystkim Wincentego Wójcickiego, wiernego przyjaciela mieszkającego z rodziną Fedeckich, którego praca w spółdzielni żywnościowej była główną podstawą ich utrzymania.
Erna Podhorizer-Sandel,pracowniczka naukowa Żydowskiego Instytutu Historycznego,napisała: „Iluż Żydów ocalało dzięki Pani Marii! Przez Jej dom przewinęły się setki ludzi, których ona wyciągnęła z wileńskiego getta. Nie było takiej nocy kiedy by w domu pp. Fedeckich nie nocowali Żydzi”.
Wdomu przy ulicy Słowackiego w Wilnie, w latach 1942–1944 Maria ukrywała Dalę, dwuletnią córeczkęadwokata Adolfa Smilga, którą zajmowała się głównie Janka Wincel, wychowanka Marii. Rodzice Daliukrywali się u rodziny Wolskich, także w Wilnie.Po wojnie Smilgowie wyjechalido Brazylii.
W domu w Lebiodzie Maria umieszczała na krótszy lub dłuższy czas Żydów, których udało się jej sprowadzić z Wilna. Podróże odbywały się albo wozem konnym, albo ciężarówką prowadzoną przez przekupionego niemieckiego szofera.
W lipcu 1941 r. Stanisław Fedecki przywiózł z Wilna do Lebiody Noemi Szylańską (ur. 1926 r.),koleżankę ichsyna Ziemowita. Maria wyrobiła jej dokumenty na nazwisko Krystyna Zaleska. Umożliwił to przekupiony przez nią urzędnik Biura Paszportowego. Krystyna przeżyła wLebiodzie do 1944 r. po czym wyjechała do Włoch, a potem do USA.
W Lebiodzie schroniły się także Róża Chwoles z 15-letnią córką Anną. Jesienią 1941 r. Maria zdobyła zezwolenie na wejście na teren getta pod pretekstem odebrania materiału, który dała wcześniej krawcowej. Skontaktowała się z Różą i dostarczyła jej dokument, dzięki któremu ta mogła wyjść z getta. Jej córka Anna czekała już po „stronie aryjskiej”.
Maria zorganizowała dla obu kobiet dokumenty na nazwisko Chomińska. Po krótkim pobycie w Lebiodzie, Stanisław Fedecki zawiózł je do pobliskiego majątkuSzejbakpol, prowadzonego przezEwęReichel. Róża została przedstawiona jej jako żona polskiego oficera, z pochodzenia Rosjanka (mówiła po polsku z silnym akcentem rosyjskim) i zajęła się prowadzeniem gospodarstwa. W czasie ich pobytu w Szejbakpolu, Fedecki parokrotnie przyjeżdżał do nich wozem konnym i zabierał je na krótkie pobyty do Lebiody. Obie przeżyły w Szejbakpolu do przyjścia armii radzieckiej w 1944 r., a powojnie wyjechały do Belgii.
W majątku Fedeckich schronienie znalazły również Zuzanna Szabad z córkami, Amelią i Ireną. Maria zdobyła dla nich fałszywe dokumenty i umieściła następnie w Lidzie, gdzieukrywały się do przyjścia Rosjan. Po wojnie wyjechały do USA.
Maria udzieliła schronienia także Aleksandrowi i Emilii Sedlisom – synowi i synowej znanego ginekologa dr. Ilji Sedlisa, którym podczas jednej z „akcji” w getcie wileńskim w 1941 r. udało się uciec na „stronę aryjską”. Po jakimś czasie Maria umieściła ich u swoich znajomych. Gabriel Sedlis, młodszy syn dr. Ilji Sedlisa, ukrywał się u niej we wrześniu 1941 r., a następnie w 1943 r. zanimwstąpiłdo partyzantki. Obaj bracia wyjechali po wojnie do USA.
Jesienią 1942 r. Maria umieściła u swojej siostry i szwagra, Emilii i Wojciecha Pogorzelskich w Szyrwintach, ginekologa dr Marię Komaj. Przeżyła ona u Pogorzelskich w charakterze niani ich córeczki aż do przyjścia armii radzieckiej w 1944 roku.
Erna Podchoritzer-Sandelpodaje, że Maria pomagała także Wałodzi Załkindowi, dr. Szadowskiemu z rodziną, adwokatowi Mire Brandowi, pani Kaczergińskiej i wielu innym osobom.
Gdy po wojnie zapytano Marię, czy była świadoma zagrożenia, które w związku z jej działalnością spoczywało na jej własnych dzieciach, odpowiedziała: „jakże miałam nie narażać ich, skoro obok ginęły inne dzieci, żydowskie”. Zmarła w 1977 r. w Warszawie.
W 1987 r. Maria Fedecka została pośmiertnie uhonorowana tytułem Sprawiedliwejwśród Narodów Świata, dzięki inicjatywie Mali i Benka Lasmanów z Jerozolimy. Odznaczono ją także litewskim Life Saviour's Cross w 2003 roku.
Abraham Sutzkever napisał w swoim poemacie „Maria Fedecka”:
„Niech każdy pamięta jej imię!
Jej przyjaźń w strasznym, szalonym
Wieku nienawiści (...)”
